اما در سال 1988 اولين برنامهي كاربردي فرامتن منتشر شد و در مارس 1989 برنرزلي به همراه روبرت كايليائو پروژههايي را اداره كردند كه با شبكهي رايانهيي، دستيابي به فرامتن را امكانپذير ميساخت از جمله پروژهاي با نام «تار عنكبوتي وب» كه شامل شبكهاي از پيوندها بود و هدف اصلي اين پروژه، اشتراك مسائل تحقيقاتي و همكاري ميان فيزيكدانان در نقاط مختلف بود.
شبكهي وب در ماه مه 1991، پس از تحقيقات گسترده با نام وب منتشر و در سال 1993 به عموم معرفي شد. بررسيهاي آماري نشان ميدهد كه در ژوئن 1993 تنها 130 وب سايت قابل دسترسي بودند و پس از گذشت دو سال يعني ژوئن 1995 اين تعداد به 23500 وبسايت رسيده است. ظهور شبكهي جهاني وب با قابليت ارائهي تصاوير گرافيكي رنگي، فيلم، صوت و متن به همراه پيوندهاي فرامتني، مهمترين دليل رشد روزافزون استفاده از اينترنت است.
اكنون وب و امكانات گوناگون آن، مهمترين ابزار دستيابي به اطلاعات علمي و حرفهاي محسوب ميشود و اطلاعاتي كه روي وب قرار گرفته است، كليهي حوزههاي دانش معارف بشري را در بر ميگيرد.
امروزه وب به عنوان يكي از مهمترين منابع اطلاعاتي و ارتباطي، دادن خدمات آموزش از راه دور، پزشكي از راه دور، تجارت الكترونيك و از همه مهمتر دولت الكترونيك ميباشد. هدف از خدماترساني دولت الكترونيك، زمينهاي مناسب براي دسترسي بهتر و بيشتر شهروندان به اطلاعات و خدمات دولتي، اصلاح كيفيت خدمات و ارائهي فرصتهاي بيشتر براي مشاركت در فرآيندها و نهادهاي مردمسالار است.
اينترنت بيشترين تاثير مثبت را در بعد اقتصادي توسعهي جوامع بر جاي گذاشته است. از آن جا كه اينترنت، اصل تجارت الكترونيكي است، با توجه به تاثير ارتباطات و اطلاعرساني و توسعهي اقتصادي، موثرترين وسيلهي ارتباطي در بعد اقتصادي محسوب ميشود.
در اين بخش بشر شاهد تحولاتي چون ايجاد اشتغال از راه دور، بانكداري الكترونيكي، خريد و فروش الكترونيكي، تسهيل خدمات اداري و گمركي، تجارت در گردش، بينالملليشدن بازار توليد، تامين نيروي انساني شركتهاي بزرگ، بررسي دقيق وضعيت اقتصادي در دنياي امروز، تسريع مبادلات اقتصادي، دسترسي انسان به بازارهاي جديد كاهش هزينههاي خريد، حذف كاغذ بازي، سهولت در معرفي كالاها، ارتقاي قدرت مشتري در برابر فروشنده بوده است. هزينههاي ناخواسته نفوذ اينترنت در اقتصاد جوامع كم نيست.
غناي اطلاعاتي و در اختيار داشتن نرمافزارهاي لازم در كشورهاي پيشرفته، شكلگيري نوعي استثمار نامرئي، تبليغ زندگي مصرفي سرمايهداري، ايجاد نوعي وابستگي كشورهاي پيراموني به مركز و تشديد اين وابستگي، فاصلهي زياد بين جوامع فقير و غني و ... بخشي از تبعات منفي و هزينههاي ناخواستهي ورود اينترنت در اقتصاد جوامع محسوب ميشود.
اقتصاد جهاني طي بيست سال اخير به دليل استفادهي بسيار از رايانه و افزايش دسترسي به اينترنت به عنوان يك شبكهي ارتباطات عمومي به شدت متحول شده است.
بي.بي.سي در گزارشي اعلام كرده بود كه به همان نسبت كه فعاليتهاي بازرگاني در دههي 1950 به تلفن و در نيمهي دوم قرن 19 به خطر آهن وابسته بود، امروزه اين فعاليتها بهطور مستمر بر پايهي تواناييهاي شبكههاي اينترنتي است و اين تحولات در حالي رخ داده كه تكنولوژي و فرآيندهاي توليد صنعتي نيز انقلاب خودشان را تجربه كردهاند.
در حوزهي توسعهي اقتصادي، فنآوريها ميتوانند مشاغل جديد ايجاد كنند؛ موقعيتهاي جديد در بخشهاي صنعت و خدمات به وجود آورند و نيروي كار مجربتري داشته باشند. اين فنآوريها انتقال اطلاعات وراي مرزها را ممكن ساختهاند و تجارت بينالمللي به خصوص فنآوري پيشرفته را ارتقاء ميبخشند.
بسياري از صاحبنظران فكر ميكنند كه اينترنت، ابزاري براي بهبود بهرهوري اقتصادي است. با وجود اينترنت، شركتهاي محلي ميتوانند محصولات و خدمات خود را در خارج عرضه كنند؛ بنابراين بر يكي از مهمترين موانع رقابت جهاني كه مقابل كشورهاي در حال توسعه است؛ غلبه ميكنند.
صاحبنظران علوم سياسي معتقدند كه اينترنت در بعد توسعهي سياسي آثار مثبتي داشته است مانند انتشار آزادانهي اطلاعات، دسترسي آزادانه به اطلاعات، شكلدهي فوري به افكار عمومي، توسعهي اصلاحات سياسي، تاثير بر انتخابات، ايجاد و توسعهي دموكراسي الكترونيكي در گفتوگو با تصميمگيران سياسي.
تشكيل سازمانهاي مردمسالار در يك كشور، مقياسي كليدي براي رشد اجتماعي _ اقتصادي است. همانگونه كه در شاخصهاي توسعهي اخير، بازتاب يافته است، برخي نويسندگان استدلال كردهاند كه اتصال اينترنتي سبب بالارفتن مردمسالاري ميشود.
اما اينترنت بهعنوان يك شاهراه اطلاعاتي در زندگي علمي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي مردم تاثير بسزايي داشته و زندگي روزمرهي افراد را تحتالشعاع قرار داده است، چراكه به عنوان يك وسيلهي ارتباطاتي جابهجايي و رفت و آمد افراد را كم كرده و با ايجاد انواع بانكهاي دادهها و صدور كارتهاي اعتباري، تلفن و ... زندگي خصوصي افراد را متحول كرده است؛ بهعنوان يك وسيلهي اطلاعاتي در شئون مختلف زندگي، مشاغل و كاريابي، تاثير زيادي داشته و به استخدام نيروي انساني كمك فراواني كرده است. همچنين امكان نقل و انتقال اطلاعات و دسترسي به دانش و دانستنيها، علم و هنر، كتابخانهها، دانشگاهها و مراكز پژوهشي بهطور قابل توجهي افزايش يافته است.
افزايش مشاركت اجتماعي، گذران اوقات فراغت و ورود مفاهيم جديد در زندگي، امكان برقراري سريع ارتباط، اطلاع از اخبار و رويدادهاي جهاني، تبادل فرهنگي، كاهش هزينههاي ارتباطي، آزادي در تبادل اطلاعات، افزايش ميزان آگاهي عمومي و ... از مزاياي عمدهي كاركردهاي قابل توجه گسترش استفاده از ارتباطات اينترنتي بهشمار ميرود و خود، عامل رشد و توسعه است.
اما به عقيدهي برخي كارشناسان عرصهي اطلاعرساني، مسائلي چون عدم رعايت حقوق مولفان و پديدآورندگان، مصرفگرايي غربي، توسعهو ترويج تصاوير و فيلمهاي غيراخلاقي، تضعيف ارزشهاي بومي و تشديد بيهويتي و از خودبيگانگي، از جمله معايب توسعهي شاهراههاي اطلاعاتي و مهمتر از همه اينترنت را نبايد از نظر دور داشت؛ با افزايش استفاده از اينترنت، امكان آموزش متقاضياني به وجود آمد كه به صورت پراكنده در مناطق مختلفاند. در كشورهاي پيشرفته استفادهاي اينترنت در بيشتر مدارس و دانشگاهها همچنان روبه افزايش است.
مراكز علمي با استفاده از اينترنت به راحتي به منابع عظيم علمي، افراد مختلف و موارد درسي دسترسي دارند و همچنين اطلاعات علمي و تحقيقاتي خود را از سايتهاي دانشآموزان و مدرسين به ديگران نشان ميدهند؛ استفاده از ويدئو كنفرانس نيز در حال رشد است و اين تكنولوژي سبب ميشود كه دانشآموزان با افراد يا دانشآموزان ديگر كشورها ارتباط برقرار كنند و زبانهاي يكديگر را ياد بگيرند. اين فنآوري سبب دستيابي دانشآموزان به منابع عظيم چند رسانهاي و كتابخانهها و نيز دستيابي مستقيم و بيواسطه به مدرسين و پديدههاي طبيعي در تمامي جهان خواهد شد.
با توسعهي فنآوري ارتباطات و شبكههاي بينالمللي و افزايش قدرت خريد و دسترسي به اين تكنولوژي به صورت شخصي و انفرادي، فرآيند آموزش و يادگيري نيز دچار تغييرات عمدهاي خواهد شد. مرزهاي موسسات آموزشي به تدريج محو و درنهايت، فاصلهي بين خانه و مدرسه از بين خواهد رفت؛ با سرعت رشد تكنولوژي اطلاعات، پيشبيني ميشود كه به زودي تمامي متقاضيان علم بدون محدوديت زماني و مكاني ميتواند در دورههاي آموزشي ساير كشورها و دانشگاهها شركت كنند و مراحل تحصيلي را از راه دور با موفقيت به اتمام برسانند.
دسترسي آسان به توليدات علمي، مشكل از بينرفتن حقوق مولفان و ايجاد قوانيني براي پيشگيري از سوءاستفادههاي احتمالي را به دنبال خواهد داشت؛ بسياري از متخصصان و صاحبنظران حوزههاي علمي مختلف، اينترنت را شبكهي جهاني شبكهها تعريف كردهاند. شبكهاي كه ارتباط با يكديگر و دسترسي به منابع اطلاعاتي را در سطح جهاني ممكن ميسازد.
علم الكترونيك و كامپيوتر، در سالهاي اخير با رشد تصاعدي اينترنت، فرصتي كمنظير براي محققان و پژوهشگران براي جمعآوري سريع و گستردهي اطلاعات در زمينههاي گوناگون است. هماكنون اين وسيلهي ارتباطي، به خاطر افزايش استفاده و دسترسي تعداد زيادي از كاربران بالقوه در امر پژوهش، امكانات و تسهيلات خاصي براي محققان و پژوهشگران فراهم كرده است؛ بنابراين هرچه تعداد بيشتري از پژوهشگران به اينترنت دسترسي داشته باشند، اهميت آن در اجراي تحقيق و پژوهش افزايش مييابد. در صورت استفادهي صحيح، اينترنت تامينكنندهي يك مكانيسم سريع، مقرون به صرفه و كارآ براي جمع آوري اطلاعات است.
شبكهي اينترنت را ميتوان يكي از مهمترين منبع و ابزار براي انجام فعاليتهاي پژوهشي و علمي بهشمار آورد، در واقع در شرايط كنوني پژوهشگران هر حوزه بايد به خوبي از شبكهي اينترنت در حوزهي تخصصي خود و از دامنه و كاربرد آن آگاه باشند؛ آشنايي نداشتن و استفاده نكردن از شبكهي اينترنت به معناي ناديده گرفتن پيشينهي پژوهشي و احتمالا دوبارهكاري در فرايند پژوهش است.
بر اساس مطالب كتاب عصر اطلاعات و دولت دسترسپذير كه اطلاعات اين گزارش از آن برگرفته شده است، به نظر ميرسد هدف اصلي دسترسي رايگان به پايگاههاي اطلاعاتي از سوي عرضهكنندگان و توليدكنندگان آن، كمك به ارتقاي سطح تحقيقات و نيز جلوگيري از دوبارهكاري در فرايند فعاليتهاي علمي و پژوهشي در سراسر جهان است.
منبع : ایسنا
نظرات شما عزیزان: